Eerste hulp bij brandwonden

Verwijder het slachtoffer van de warmtebron en doof vlammen van brandende kleding.

• Het slachtoffer van de warmtebron verwijderen
• Als de kleding van het slachtoffer in brand staat:
  1. Voorkomen dat hij rent
  2. Bedek hem met een jas, deken of een (niet synthetische) stof om de vlammen te doven
  3. Rol hem indien nodig over de grond of spoel hem af met water
  4. Koel hem vervolgens af gedurende 20 minuten en verwittig de hulpdiensten

Koelen

Koel de brandwonde onmiddellijk af door minstens 20 minuten met lauw water te spoelen.
Reageer zo snel mogelijk...

• Het afkoelen van een brandwonde is belangrijk om de ernst ervan te beperken en genezing te vergemakkelijken. Het onmiddellijk spoelen van de brandwonde met lauw water gedurende minstens 20 minuten verlaagt de temperatuur van de verbrande huid en voorkomt zo dat de hitte van de brandwonde de letsels blijft verergeren. In sommige gevallen maakt dit eenvoudige gebaar spontane genezing mogelijk.
• Spoel alle aangetaste delen van het lichaam met water.
• Het water zal de pijn onmiddellijk verlichten.
• Verwijder indien mogelijk ringen, horloges, armbanden,...

Chemische en elektrische brandwonden

Chemische brandwonden

• Breng het slachtoffer onmiddellijk onder de douche.
  
• Langdurig laten douchen en terwijl hij zich onder de waterstraal bevindt, laat hem zijn kleren uittrekken (of losknippen) en geïmpregneerde schoenen verwijderen (tenzij ze aan de huid plakken
• Het is essentieel om de brandwonde 30 tot 60 minuten grondig met lauw water te spoelen. De urgentie is om de chemische stof ter plaatse en zo snel mogelijk na contact te verdunnen en te verwijderen.
• Vermijd zoveel mogelijk contact tussen het spoelwater en de gezonde huid.
• Doe, na het aantrekken van beschermende handschoenen, de verontreinigde kleding in een dubbele plastic zak om te voorkomen dat anderen verbranden.
• Sommige chemische brandwonden vereisen een specifieke behandeling of kunnen leiden tot vergiftiging. Neem tijdens het spoelen met water contact op met het antigifcentrum (Tel 070.245.245 - 24 uur per dag) of de preventieadviseur van uw bedrijf. Probeer altijd de verpakking van de gebruikte chemicaliën te bewaren. Als de patiënt naar een spoedafdeling van het ziekenhuis of een brandwondencentrum wordt gebracht, neem dan de veiligheidsfiche of de verpakking van het product dat de brandwonde heeft veroorzaakt mee.

Elektrische brandwonden

In het geval van een elektrische brandwonde, eerst het slachtoffer bevrijden (vermijd geëlektrocuteerd te worden!) VOORALEER met water te spoelen. Schakel bij twijfel eerst de stroom uit.

Aandachtspunten

Koel de brandwonde af, maar NIET het slachtoffer!

• Nadat de brandwonde is afgekoeld, bedek deze met een steriele of schone, vochtige doek. In het geval van brandwonden van ledematen, kan men ook een plasticfolie voor voeding gebruiken. Bedek de patiënt.
  
• Gebruik NOOIT koud water of ijsblokjes bij uitgebreide brandwonden bij kleine kinderen! Ga met het kind onder de douche om te voorkomen dat het dubbel getraumatiseerd raakt en te veel afkoelt (onderkoeling). Probeer 20 minuten onder de douche te blijven. Bedek de brandwonden en wikkel het kind vervolgens in een deken, idealiter een overlevingsdeken (aluminium).

Positie

Plaats de patiënt in geval van ernstige brandwonden in een semi-zittende positie terwijl u op de hulpdiensten wacht.

Wat te doen na eerste hulp?

Een brandwonde is een wonde. Het raadplegen van een arts wordt altijd aanbevolen en laat met name toe om te controleren of het slachtoffer in orde is in verband met zijn vaccinatie tegen tetanus.

Handige adressen en telefoonnummers

• Ambulances en brandweer: 100 of 112
• Antigifcentrum: 070.245.245
• Brandwondencentra:
  1. ZNA, site A.Z. Stuivenberg, Lange Beeldekensstraat 267, 2060 Antwerpen - 03 217 75 95
  2. Militair Hospitaal Koningin Astrid, Bruynstraat 1, 1120 Brussel - 02 268 62 00
  3. U.Z. Gent, Cornelis Heymansstraat, 9000 Gent - 09 332 34 90
  4. I.M.T.R., Rue de Villers 1, 6280 Loverval - 071 10 60 00
  5. U.Z. Leuven Campus Gasthuisberg, Herestraat 49 69, 3000 Leuven - 016 34 87 50
  6. C.H.U. Sart Tilman, Domaine universitaire du Sart Tilman, Avenue de l’Hôpital, 4000 Liège - 04 366 72 94
  7. Stichting Brandwonden, Frans Landrainstraat 43, 1970 Wezembeek Oppem - 02 649 65 89

Verzorging van kleine brandwonden (thuis)

Met deze tips kunt u thuis oppervlakkige brandwonden van de eerste en tweede graad behandelen die kleiner zijn dan een muntstuk van 2 euro. Thuisbehandeling van grotere brandwonden vereist ALTIJD voorafgaand medisch advies!

Soorten brandwonden:

Graad	Kleur van de huid	Pijn	Andere
1ste graad	Rood	Ja++	Lijkt op zonnebrand. Geen blaar. De huid is droog.
2de graad - oppervlakkig	Rood – roze	Ja+++	Blaren (flyctenen), al dan niet open.
2de graad - diep	Mat rood met bleke of witte gebieden	Ja+	De bovenste laag van de huid is verdwenen.
3de graad	Perkament, beige, bruin, zwart	Neen

Omvang wordt gemeten als een percentage van het lichaamsoppervlak. Een volledige hand (met de vingers) vertegenwoordigt 1% van het totale lichaamsoppervlak. Gebruik de hand van het slachtoffer als meeteenheid.

Verzorging van eerste graads brandwonden

• Breng meerdere keren per dag een dun laagje vochtinbrengende zalf aan zoals Tedra, Eucérine of Uriage, of een vochtinbrengende en verzachtende crème van een kuuroord zoals La Roche Posay, Avène of Evian, tot de roodheid verdwijnt (binnen een week). Meestal is een verband niet nodig. Als u de wond wilt bedekken met een kompres, breng de zalf dan aan op het kompres voordat u dit aanbrengt.TEDRA Gel-Crème wordt gemaakt in België. Het is een niet-vette gel-crème die de huid hydrateert, verzacht en gevoelige plekken kalmeert. Hierdoor kun je kleding dragen zonder dat deze aan de huid plakt. Twee keer per dag aanbrengen op een schone, droge huid is voldoende om merkbaar comfort te bieden. Zowel gebruikers als verzorgers waarderen het gebruiksgemak en de prijs-kwaliteitverhouding.
  
• In geval van zonnebrand op een groot oppervlak:
  1. Bij volwassenen kunnen douches met fris water de pijn tijdens de eerste 24-48 uur verminderen. Drink regelmatig gedurende deze tijd.
  2. Bij kinderen kunt u hen vergezellen onder de douche met lauw water, zodat het niet afkoelt. Zorg ervoor dat het de eerste 24-48 uur regelmatig drinkt (Hoe kunt u controleren of het genoeg heeft gedronken? Moet het op normale regelmaat gaan plassen? ...). Houd de lichaamstemperatuur in het oog en raadpleeg bij twijfel een arts.
• De eerste paar dagen kan een milde pijnstiller op basis van paracetamol (ook verkrijgbaar in siroop voor kinderen) nuttig zijn om de "stekende" pijn te bestrijden.

Verzorging van tweede graads brandwonden

• Brandwonden verzorgen: een kwestie van hygiëne!
• Was uw handen grondig met vloeibare zeep; droog ze af met een schone handdoek. Giet een beetje desinfecterende vloeistof op je handen.
• Verwijder voorzichtig het verband. Als het aan de wonde kleeft, week het dan los met water (onder de douche of kraan) en het zal gemakkelijker te verwijderen zijn.
• Droog de wonde af met een steriel kompres.
• Moeten we de blaren doorprikken of snijden? U mag de blaar alleen doorprikken of snijden wanneer deze spanning en dus pijn veroorzaakt. Gebruik bij voorkeur een schaar of steriele naalden die u bij uw apotheker vindt. Desinfecteer anders een schaar met alcohol.
• Breng een goede laag Flammazine-brandzalf (2 tot 3 mm) aan op een steriel kompres en plaats dit op de wonde (de zalf aan de wondzijde).
• Bevestig het kompres met een licht elastisch verband, Peha Haft-type dat zelfklevend is maar niet aan de huid plakt, of met een ander praktisch verband.
• Vermijd zoveel mogelijk pleisters, deze kunnen de gezonde huid irriteren. Als er pleisters zijn, houd dan de huid vast voordat u ze losmaakt om de pijn te beperken (vooral bij kinderen en ouderen).
• Vervang het verband eenmaal per dag: spoel de wonde onder warm stromend water, de zalf is oplosbaar in water, zodat u het kompres losmaakt en de zalf tegelijkertijd verwijdert.
• U kan de wonde ook desinfecteren met een alcoholvrij Hibidil-product, maar dat is niet echt nodig.

Wanneer is een tweedegraads letsel genezen? Wanneer de blaren en de huid droog zijn (de huid blijft rood), duurt het ongeveer 1 tot 2 weken. Het is mogelijk dat deze roodheid enkele weken aanhoudt. Tijdens het genezingsproces kan de patiënt ernstige jeuk ervaren. Als regelmatige toepassing van hydraterende zalf niet voldoende is om dit te kalmeren, neem dan contact op met uw arts. Breng na een genezen brandwonde altijd zonnebrandcrème (volledige bescherming) aan gedurende minstens een jaar!

Verzorgingsset voor brandwonden

• Fles desinfecterend middel voor de handen
• Wegwerp vinyl handschoenen (latexvrij)
• Desinfecterend product (Hibidil-type) om de wonde te desinfecteren
• Hydraterende zalf (zoals TEDRA crème-gel, een vochtinbrengende crème van een kuuroord zoals Avène, La Roche Posay, Uriage, etc., en zelfs voor baby's kan een zachte amandelolie aangebracht worden op littekens aan de mond) voor de behandeling van brandwonden van de 1e graad en hydratatie van brandwonden van de 2e graad na genezing
• Antiseptische zalf (type Flammazine) voor de behandeling van tweedegraads brandwonden en het voorkomen van infecties
• Steriel kompres 5 x 5 cm en 10 x 10 cm - 100% katoen - om de wonde te bedekken
• Fixatiepleister 1,25 cm x 5 m om de gaasverbanden te bevestigen
• Een licht elastisch en zelfklevend Peha Haft-verband van verschillende afmetingen om kompressen op de wonde te bevestigen, bijvoorbeeld rond de arm, been, hand, voet, hoofd of nek. Pas op dat je geen tourniquet maakt!
• Schaar + alcohol om te desinfecteren voor gebruik

Uw apotheker zal u adviseren over de meest geschikte producten!