In de auto die tegen een café botste in Kortessem (Limburg) waarbij de vijf inzittenden om het leven kwamen, zijn lachgaspatronen gevonden. Veel jongeren zien in lachgas een onschuldige partydrug, maar niets is minder waar. ‘Zeker met de zomer voor de deur willen we waarschuwen voor de gevaren.’
hebt ze misschien al zien liggen op straat of in parken: lege slagroompatronen. Die worden niet gebruikt voor culinaire toepassingen, maar voor het lachgas dat erin zit. Gebruikers vullen er een ballonnetje mee en inhaleren het gas vervolgens, wat een korte, euforische roes geeft. “Er waait een frisse wind in je hoofd”, vertelt een jonge vrouw die lachgas eens uitprobeerde. “Een minuut lang is alles grappig. Dan is het weg.”
In Nederland is duidelijk geworden dat het gebruik van lachgas ook gevaren meebrengt. Op korte tijd zijn veertien personen opgenomen in het ziekenhuis met ernstige vrieswonden aan de binnenkant van hun bovenbenen. In België heeft de Stichting Brandwonden weet van drie gevallen waarbij jongeren gewond zijn geraakt: in Antwerpen, in West-Vlaanderen en in Brussel.
“Als het lachgas de tank of de capsule verlaat, heeft het een temperatuur van min-60 graden”, legt Stefaan Lauwaert van de Stichting Brandwonden uit. “Daarom brengen gebruikers het eerst over in een ballon voor ze het inhaleren. Door direct contact met het gas loop je sowieso vrieswonden op. Sommige jongeren kopen grotere tanks, die ze tussen hun benen plaatsen om ballonnen te vullen. Maar als ze het gas laten ontsnappen, wordt die tube ook ijskoud.”
Omdat lachgas vrij verkrijgbaar is, is op het internet een handel in grotere gasflessen ontstaan. Online betaal je iets minder dan 60 euro voor een cilinder met twee kilo lachgas, goed voor ongeveer 250 ballonnen. Die tanks zijn volgens de Nederlandse brandwondenarts Ymke Lucas erg gevaarlijk als gebruikers ze tussen hun dijen houden. Als ze in een roes zitten, voelen ze geen pijn meer. “De gebruikers hebben niet door dat de tank tussen hun benen zo koud wordt dat ze letterlijk invriest in de huid en diepe wonden veroorzaakt’’, zegt Lucas.
Volgens haar merken jongeren vaak pas de volgende dag dat de schade groot is. De patiënten komen dan het ziekenhuis binnen met tweede- en derdegraads brandwonden en moeten meestal een huidtransplantatie ondergaan.
Ook de kleine slagroompatronen zijn niet zonder gevaar, want wie het gas rechtstreeks inademt, kan er vrieswonden aan de mond of in de longen aan overhouden. Omdat de zomer in aantocht is, wil de Stichting Brandwonden nog eens extra wijzen op de risico’s. “Het festivalseizoen staat voor de deur”, zegt Lauwaert. “Dan zijn er meer feestjes, meer barbecues, en gaan mensen meer in de open lucht gebruiken.”
Veel jongeren beschouwen lachgas als iets onschuldigs, maar dat is het niet. Omdat ze het vrij kunnen kopen, is er geen hoge drempel, zoals dat bij andere drugs wel het geval is.
“Lachgas heeft een narcotisch effect”, zegt toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven). “Door een kortstondige roes vergeet je even de sleur van het leven. Maar het gebruik van lachgas kan leiden tot zuurstoftekort in de hersenen, hoofdpijn, duizeligheid of flauwvallen.”
Over de langetermijngevolgen is volgens de toxicoloog niet zoveel bekend. Al zouden ‘lachgasjunkies’, die het dagelijks inhaleren, wel last kunnen krijgen van “neurologische stoornissen”. Daarbij zouden ze door een tekort aan vitamine B12 tintelingen ondervinden in hun tenen en vingers.
Door de weggegooide ampules is de drug redelijk zichtbaar. Maar volgens experts gaat het toch om een vrij marginaal fenomeen. Uit een enquête van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) uit 2015 blijkt dat slechts 2,6 procent van het discotheek- en festivalpubliek maandelijks lachgas inhaleert.
“Je ziet dat veel jongeren het thuis eens proberen”, zegt onderzoekster Tina Van Havere (UGent). “Maar eigenlijk doen jonge gasten het meer om te experimenteren.”
Woningbranden per jaar
Steun aan patiënten
Preventie workshops per jaar